Wat is een katheter?

Een katheter is een dunne slang die door de plasbuis naar de blaas gaat. Om te voorkomen dat de katheter uit de blaas glijdt, zit er aan het uiteinde een ballon. Deze ballon is leeg bij het inbrengen (en verwijderen) en vullen we met steriel water als deze in de blaas ligt. U kunt uw dagelijkse activiteiten gewoon blijven doen. Ook sporten is mogelijk.

Waarom een katheter?

• U kunt niet meer plassen (retentie). 

• Na het plassen blijft er teveel urine achter in de blaas (residu). 

• U verliest ongewild urine (incontinent).

Problemen

Er kan lekkage langs de katheter ontstaan door:

Knik in de slang

Het kan voorkomen dat de slang van de katheter of van de urine-opvangzak is geknikt. Controleer ook of de opvangzak lager hangt dan uw blaas.

Verstopping van de katheter

Er kan een stolsel of gruis/vlokken in de slang zitten waardoor de urine niet goed kan aflopen. De katheter moet dan gespoeld worden. Neem hiervoor contact op met degene die bij u de katheter wisselt.

Blaaskrampen

Bij blaaskrampen heeft u steeds het gevoel van aandrang om te moeten plassen. Dit kan samen gaan met lekkage langs de katheter. Mannen kunnen blaaskrampen voelen als pijn in de eikel. Blaaskrampen zijn vervelend en pijnlijk. De uroloog kan medicatie of een katheter van ander materiaal voorschrijven.

Kraantje staat niet open

Maakt u gebruik van een dag-/nachtzak? Controleer of het kraantje (flip flo) openstaat.

De katheter kan uit de blaas vallen 

Als de katheter uit de blaas is gevallen, neem dan contact op met degene die bij u de katheter wisselt.

Koorts/infectie

Tekenen van een urineweginfectie zijn: koorts , flinke buikpijn, troebele urine, veel bloed in de urine of (bij oudere mensen) verwardheid. Neem bij deze klachten contact op met poli urologie als u nog onder behandeling staat van de uroloog. Anders belt u met de huisarts.

Benodigdheden thuis

Vanuit de polikliniek melden wij u aan bij een medische speciaalzaak. Wij bestellen bij de medisch speciaalzaak alle spullen die nodig zijn voor uw katheter en het wisselen van de katheter. Ook zorgen wij voor een machtiging voor de zorgverzekeraar, zodat de spullen die u geleverd krijgt van de medisch speciaalzaak vergoed worden. De medisch speciaalzaak bezorgt de spullen bij u aan huis. Na deze eerste bestelling kunt u voortaan rechtstreeks contact opnemen met de medisch speciaalzaak. Bij de eerste levering ontvangt u hun contactgegevens. U kunt hen zelf bellen wanneer er nieuwe spullen nodig zijn. Zij kunnen in hun systeem zien welke materialen gebruikt worden. Een recept van de uroloog of huisarts is dan niet meer nodig.

Hulpmiddelen bij de katheter

Flip flo (kraantje) 

Aan de katheter zit een kraantje, dit kraantje noemen we een flip flo. 

Met de flip flo leegt u de blaas iedere drie tot vier uur of eerder bij aandrang. Dit doet u door het kraantje te openen boven het toilet of de maatbeker. Door gebruik te maken van de flip flo blijft de blaasfunctie behouden. De flip flo moet elke zes weken verwisseld worden.
 

Dagzak (beenzak)
De katheter is via de flip flo aangesloten op een kleine urine opvangzak (dagzak) op uw been. 

Hierin past meestal een halve liter urine. Door de aansluiting op de dagzak loop de urine direct uit de blaas en blijft de blaas leeg. Met het aftapkraantje onderaan het zakje kunt u de dagzak legen boven het toilet of de maatbeker. De dagzak zit met elastische bandjes vast aan uw been.
Tijdens het wisselen maakt u het tuutje van de opvangzak en het verbindingsstuk van het ventiel schoon met alcohol 70 %. 

U mag de dagzak zeven dagen gebruiken. Elke dag spoelt u de dagzak door met kraanwater. Mocht de urine uit de zak een sterke geur hebben dan kunt u een scheutje azijn aan het spoelwater toevoegen.  

Nachtzak
Voor de nacht kunt u gebruik maken van een grotere urine opvangzak. In deze nachtzak past meestal anderhalf tot twee liter urine.
Gebruikt u overdag een dagzak? Dan koppelt u voordat u gaat slapen de nachtzak aan de dagzak vast. Gebruikt u overdag alleen een flip flo? Dan koppelt u de nachtzak aan de flip flo. Tijdens het wisselen maakt u het tuutje van de opvangzak en het verbindingsstuk van het ventiel schoon met alcohol 70 %.
Zorg ervoor dat de nachtzak niet hoger ligt dan uw blaas. 

U mag de nachtzak zeven dagen gebruiken. Elke dag spoelt u de nachtzak door met kraanwater. Mocht de urine uit de zak een sterke geur hebben dan kan u een scheutje azijn aan het spoelwater toevoegen. Leg de nachtzak leeg weg totdat u deze ’s avonds weer aansluit. 

Let altijd goed op het openzetten van de flip flo bij het aansluiten op een dagzak of nachtzak. 

Er zijn verschillende mogelijkheden in het gebruikt van de katheter wat betreft flip flo, dagzak en nachtzak. De uroloog bepaalt en bespreekt dit met u.

Wisselen van de katheter

De eerste wissel van uw katheter is na zes weken. De katheter kunt u laten verwisselen bij uw huisarts of door de thuiszorg. Met uw huisarts of thuiszorg bespreekt u wanneer de volgende wissel plaatsvindt. Dit is afhankelijk van het materiaal van de katheter.

Een katheter mag tot maximaal twaalf weken blijven zitten. 

Uw behandelend specialist bespreekt met u hoelang u de katheter moet houden en het verdere beleid.

Katheter en vrijen

Een katheter in de plasbuis kan vervelend zijn tijdens het vrijen. Bij een vrouw kan het katheterslangetje naar boven gelegd worden. De katheter kan dan worden vastgeplakt op de buik.
Een man kan als de penis stijf is de katheter langs de penis omhoog leggen. Door daarna een condoom om te doen blijft de katheterslang zo zitten. Als u tijdens het vrijen last heeft van de katheter, bespreek dit dan met uw uroloog. Misschien is een katheter via de buik een betere optie voor u.

Leefregels

Douchen en in bad
U mag met een katheter douchen en in bad. U kunt de dag- of nachtzak afkoppelen en tijdens het douchen alleen gebruik maken van de flip flo. Was dagelijks het gebied rond de plasbuis/katheter met lauw water. Gebruik geen zeep. Bij mannen: let erop dat de voorhuid na het wassen weer goed over de eikel teruggeschoven wordt. 

Zwemmen/sporten 

U mag gewoon zwemmen en sporten.

Drinken
Wij adviseren u om twee liter per dag te drinken (tenzij u een vochtbeperking heeft). Dit zorgt ervoor dat de urine goed doorstroomt. Verstoppingen van de katheter en klachten van een blaasinfectie kunt u zo voorkomen.

Hygiëne 

Was uw handen voor en na het wisselen van de flip flo, dagzak of nachtzak. 

Telefoonnummers

Maandag tot en met vrijdag van 08.30 tot 16.30 uur, poli urologie: 0341-463558
Spoedeisende hulp, in avond, nacht en weekend: 0341-463911
 

Tot slot

Deze folder bevat algemene informatie. Het is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw uroloog. Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft kunt u ons bellen. Bel dan met de polikliniek urologie.

Voor meer informatie op het gebied van urologie kunt u terecht op onze website: www.urologie.nl en op www.allesoverurologie.nl.