Aanvullende informatie voor stomadragers die chemotherapie moeten ondergaan. <?xml_namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /?>

De arts heeft met u besproken dat u chemotherapie krijgt. Chemotherapie houdt in dat kanker behandeld wordt met medicijnen die een celdodend effect hebben of de celdeling remmen. Deze medicijnen worden cytostatica genoemd. Veel cytostatica kennen bijwerkingen. Deze bijwerkingen zijn niet voor alle cytostatica gelijk. Het kan zijn dat cytostatica van invloed zijn op de stoma of de verzorging van de stoma.

Voeding en vocht

Het kan voorkomen dat u, als gevolg van bijwerkingen misselijk wordt, veel gaat braken of diarree krijgt. Houd er dan rekening mee dat u veel vocht verliest, vooral als u een dunne darmstoma heeft. Veel verlies van dunne ontlasting en/of het afnemen van de urineproductie kan wijzen op een tekort aan vocht.

Zowel diarree als verstoppingen kunnen voorkomen. Zorg ervoor dat u altijd voldoende drinkt. Probeer als richtlijn minimaal twee liter per 24 uur aan te houden.

Houdt bij een dunne darmstoma minimaal 2,5 liter vocht per 24 uur als richtlijn aan.

Bij  diarree adviseren we ORS of bouillon te drinken naast het gewone drinken. Neem contact op met de oncologie verpleegkundige van poli interne geneeskunde om eventueel immodium te starten.

Het gebruik van cytostatica kan uw eetlust verminderen waardoor u mogelijk af zult vallen.

Gewichtsschommelingen kunnen van invloed zijn op het goed passen van uw stomamateriaal.

Laat uw stomamaterialen aanpassen, in overleg met uw stoma verpleegkundige, als u denkt dat het materiaal niet meer goed functioneert.

Open zakjes of een high output stoma zak is een praktische oplossing bij diarree of waterdunne ontlasting.

Stomaproduktie

Door het gebruik van cytostatica kan het zijn dat uw ontlastingspatroon verandert. Houd rekening met het ontstaan van diarree of verstopping. Beiden kunnen voorkomen. Diarree is vaak een oorzaak van lekkage van de stomamateriaal. Het is daarom mogelijk dat uw stomamateriaal (tijdelijk) aangepast moet worden. Uw stoma verpleegkundige wil u hierin graag voorzien van advies.

Huidproblemen

De huid rondom de stoma kan verkleuren. De huid kan er bleek of grauw uit zien. Dit kan geen kwaad. Als u hierover onzeker bent, neem dan contact op met uw stoma verpleegkundige. De huid rondom de stoma kan dunner en droger worden door het gebruik van cytostatica. Dit kan de plakkracht van de stomamateriaal beïnvloeden. Gebruik niet zomaar crème’s of lotions ter bescherming van de huid maar overleg eerst met uw stoma verpleegkundige. Het is van belang dat u de juiste producten op het juiste moment gebruikt.

Stomaproblemen

• De stoma bestaat uit hetzelfde tere weefsel als de binnenkant van uw mond. Door het gebruik van cytostatica kan de stoma sneller gaan bloeden of kunnen er zweertjes (zoals aften in de mond) ontstaan. Indien er zweertjes ontstaan, mag u contact opnemen met de oncologie verpleegkundige van de poli interne geneeskunde.

• De stoma kan door mucositis (ontstoken slijmvlies) opzetten en bloederig worden. Hierdoor kan diarree en krampen in de buik ontstaan. U kunt eventueel uw oncoloog om een recept voor diarreeremmers vragen.

• Een prolaps (uitstulping van de darm naar buiten).

• Het slijmvlies van de stoma kan droger worden, waardoor de stoma aan het zakje kan gaan kleven.

• De kleur van de stoma kan veranderen of u ziet kleine vlekjes op de stoma. Het is mogelijk dat de stoma lichter of donkerder wordt.

Hygiëne

In de ontlasting of urine kunnen resten cytostatica voorkomen. Houd hier rekening mee tijdens de verzorging van de stoma. Wanneer u hulp krijgt bij de stomazorg, meld dan altijd dat u een chemokuur heeft gehad en wanneer. De tijd dat u met ontlasting en/ of urine extra voorzichtig moet zijn, is tot en met 7 dagen na de laatste chemokuur/ chemotablet (het verschilt per kuur hoelang de urine en andere lichaamvloeistoffen besmet zijn).

De oncologie verpleegkundige van de poli interne geneeskunde zal u hierover informeren.

Gebruik eventueel handschoenen op de dagen van besmetting. Gebruik desnoods een kannetje of een stoma maatbeker (verkrijgbaar op de stoma poli of op de chemo-unit) om daar uw stomazakje in te legen.

Stoma verzorgen

Bij voorkeur verzorgt u zelf de stoma. Let daarbij op het volgende:

• Leg vooraf alle materialen klaar die nodig zijn.
• Probeer zoveel mogelijk lekkage vanuit de stoma te voorkomen bij het wisselen van de stomazakje.
• Verpak het gebruikte stomamateriaal in een apart zakje voordat u dit bij het afval gooit.
• Stoma legen in het toilet? Spoel het toilet na gebruik 2 keer door met gesloten deksel. Gebruik hierbij niet de waterbesparende knop.
• Was de handen met water en zeep na verzorging van de stoma.
• Helpt iemand bij de stomazorg? Dan moet degene wegwerphandschoenen dragen. Tijdens de besmettingsperiode is het raadzaam dat deze persoon een schort draagt. Na afloop moet degene zijn handen wassen met water en zeep.
• Reinig dagelijks tijdens besmette periode uw toilet (niet met chloor!)

   

Bron: Evidence- based richtlijnen Stomazorg Nederland V&VN, november 2018

Tot slot

Bovengenoemde informatie is bedoeld voor mensen met een stoma. Voor meer algemene informatie over uw chemokuur of de cytostatica, kunt u het beste uw behandelend arts of oncologie verpleegkundige van de poli interne geneeskunde raadplegen.

Voor de stoma gerelateerde problemen kunt u contact opnemen met de stoma verpleegkundige van het ziekenhuis waar u onder behandeling bent.

Stoma poli ziekenhuis St Jansdal Harderwijk