Artrose wordt gekenmerkt door kraakbeenverlies.
Dit kraakbeenverlies kan ook worden veroorzaakt door eerdere beschadiging (trauma) van de schouder of door ziekten zoals reuma. De schouder wordt in de loop der jaren langzaam stijf en pijnlijk.
Dit merkt u doordat simpele dagelijkse handelingen, zoals iets uit een kast pakken, aankleden of wassen moeilijker worden.
Diagnose en onderzoek
Bij het lichamelijk onderzoek vinden we meestal een bewegingsbeperking die pijnlijk is. Verder zal een röntgenfoto de diagnose bevestigen. Een MRI of CT, voorafgaande aan een operatie, kan nuttig zijn om de vorm van de kom beter te beoordelen en de kwaliteit van de omringende spieren (rotator cuff).
De behandeling
Vaak wordt gestart met injecties en soms ook met fysiotherapie. Indien dit de pijn in de schouder niet voldoende vermindert, kan in overleg met de specialist besloten worden tot een operatie waarbij het gewricht wordt vervangen.
De operatie
De schouderkop wordt vervangen en mogelijk ook de schouderkom. Dit is afhankelijk van wat de orthopedisch chirurg met u heeft besproken. Meestal wordt tijdens de operatie bepaald of de schouderkom vervangen dient te worden.
Er zijn meerdere typen schouderprothesen mogelijk. De orthopedisch chirurg bespreekt met u welke prothese er eventueel zal worden gebruikt. De wond wordt gehecht met krammen, welke bij de controleafspraak weer worden verwijderd.
De verschillende typen prothesen:
Resurfacing (oppervlaktevervanging)
Bij deze prothese wordt er alleen een metalen bol over de schouderkop geplaatst. De hoeveelheid bot die weggehaald wordt, is hierbij gering. De kwaliteit van het bot en de vorm van uw schouderkop moeten daarvoor goed genoeg zijn.
Kop met steel
Hierbij wordt de schouderkop vervangen door een metalen kop met een steel die gedeeltelijk in het bovenarmbot wordt gebracht.
De kom kan vervangen worden door een kunststof kom.
Bij een hemiprothese (halve prothese) wordt alleen de kop vervangen. Bij een totale schouderprothese wordt ook de kom vervangen.
Omdat de kwaliteit van de kom niet altijd van tevoren goed beoordeeld kan worden, wordt vaak tijdens de operatie de beslissing genomen of de kom wel of niet vervangen dient te worden.
Omgekeerde schouderprothese
Wanneer de spieren (rotator cuff) rondom de schouder onherstelbaar versleten/gescheurd zijn, wordt een omgekeerde (reverse) schouderprothese gebruikt. Door de speciale vorm van de prothese wordt het draaipunt van het gewricht veranderd. Hierdoor kunt u andere spieren gebruiken om de arm op te tillen. Het schoudergewricht wordt met deze prothese eigenlijk omgedraaid. De schouderkop wordt vervangen door een kom met steel. De schouderkom wordt een kop door er een bol op te plaatsen.
Na de operatie
Voordat u naar huis gaat, ontvangt u uitleg over hoe zwaar u de schouder mag belasten. Twee dagen na de operatie mag u weer douchen, mits de wond droog is. Er moet daarna wel weer een droog verband of pleister op de wond worden aangebracht.
De eerste tijd na de operatie mag u niet:
- Fietsen, bromfietsen en autorijden
- Sporten
- Zwaar huishoudelijk werk doen, zoals stofzuigen of ramen wassen
- Tillen
- Andere belastende activiteiten verrichten, waarbij de arm gebruikt wordt
De orthopedisch chirurg en fysiotherapeut stellen samen uw nazorg- en revalidatietraject op. De duur van de fysiotherapie verschilt per persoon. Er wordt aandacht besteed aan het controleren van pijn, het mobiliseren van de schouder en het vergroten van spierkracht. In de eerste periode let de fysiotherapeut vooral op pijn en zwelling. U krijgt instructies om de schouder de eerste weken te ontzien, deze heeft tijd nodig om te genezen. In de eerste periode wordt ook aandacht besteed aan het verbeteren van de beweeglijkheid van de schouder. In de tweede fase is de opbouw van spierkracht van belang.
Het moment waarop u weer kunt werken, is afhankelijk van de aard van de ingreep en het soort werk dat u doet. Sporthervatting kan ook variëren met het type sport. Zwelling als reactie op activiteit is een teken dat u het wat rustiger aan moet doen. Soms is het beter om uw levensstijl, bijvoorbeeld op het gebied van sport of zware lichamelijke activiteiten, aan te passen. Hiermee kunnen nieuwe problemen met uw schouder in de toekomst zoveel mogelijk worden voorkomen.
Controle
De poliklinische controle vindt enkele weken na de ingreep plaats. Soms is een tweede controle nodig, als de genezing nog niet optimaal is. Na genezing zijn de huidwondjes vaak nog dik. Dit komt doordat het onderliggende kapsel nog geopend is en wat langer tijd nodig heeft om te genezen. Dit duurt drie tot vier weken. In de volgende gevallen dient u met ons contact op te nemen:
- Als de hele schouder dikker wordt en/of meer pijn gaat doen
- Als u koorts krijgt
Complicaties
De kans op complicaties bij de operatie is klein. Tijdens de operatie wordt steriel gewerkt, maar er blijft een geringe kans op infectie. Kort na de operatie kan er een bloeduitstorting ontstaan en soms geneest de wond slecht, waardoor de wond kan gaan ontsteken. Op de lange termijn (10-15 jaar) kunnen de prothesedelen loslaten. Bij beide complicaties kan dit hersteld worden met een nieuwe operatie. Bij een hemi-schouderprothese (waarbij alleen de kop is vervangen) kan uiteindelijk door slijtage van de kom een aanvullende operatie nodig zijn, waarbij de kom vervangen wordt.
Verwachtingen operatie
De operatie is erop gericht om pijn te verminderen. De beweeglijkheid van de schouder wordt niet altijd verbeterd, hoewel de arm na de operatie veelal wel tot schouderhoogte opgetild kan worden.