Klik op de afbeelding om deze folder te bekijken met beeld en geluid (Indiveo).

De schildwachtklierprocedure

Het opsporen en weghalen van de schildwachtklier.

De schildwachtklierprocedure is een methode om bij borstkanker eventuele uitzaaiingen van kwaadaardige kankercellen in de oksellymfeklieren op te sporen. De schildkwachtklier wordt ook wel de poortwachter genoemd.

Schildwachtklierprocedure

Het onderzoek waarmee de schildwachtklier wordt opgespoord, vindt plaats op de afdeling Nucleaire geneeskunde in het Meander Ziekenhuis in Amersfoort. Zie daarom ook de informatie in uw patiënteninformatiedossier (PID).

Tekst video:

Bij een kwaadaardige tumor in de borst, kunnen er kankercellen uitzaaien naar de lymfeklieren. De schildwachtklier zit bij de meeste mensen in de oksel, en is de eerste lymfeklier waar eventuele uitzaaiingen van de tumor terecht komen. Deze klier wordt ook wel de poortwachterklier of sentinel node genoemd. Als er geen uitzaaiing in de schildwachtklier zit, betekent dit dat er ook geen uitzaaiingen in de andere klieren zitten. Het doel van de schildwachtklierprocedure is om eventuele uitzaaiingen vroegtijdig te kunnen vinden. Tijdens deze procedure wordt de schildwachtklier opgespoord en met een operatie weggehaald.

Er worden twee technieken gebruikt om de schildwachtklier te vinden.

De eerste techniek vindt plaats vóór de operatie en de tweede techniek vindt plaats tijdens de operatie. Deze methoden worden vaak samen toegepast, waardoor de klier in 98% van de gevallen wordt gevonden.

Techniek 1: Bij de eerste techniek krijgt u een radioactieve vloeistof ingespoten rondom de tumor in de borst of bij de tepel. Meestal zijn dit een aantal kleine injecties. Dit vindt plaats op de afdeling nucleaire geneeskunde. Deze injecties kunnen gevoelig zijn. De radioactieve vloeistof gaat vervolgens naar de schildwachtklier. Dit kan enkele uren duren. Na een aantal uren wordt er een scan gemaakt. Meestal is de radioactieve vloeistof op het beeld goed zichtbaar en kan de schildwachtklier worden gevonden. Als de schildwachtklier is gevonden markeert een zorgverlener de juiste plek op de huid.

Techniek 2: De tweede techniek om de schildwachtklier op te sporen, vindt plaats tijdens de operatie. U bent dan onder narcose. Er wordt een kleine hoeveelheid blauwe kleurstof rondom de tumor in de borst of rondom de tepel ingespoten. Deze kleurstof gaat naar de schildwachtklier, waardoor deze blauw kleurt. Dit duurt slechts enkele minuten. Nadat de plek is gedesinfecteerd maakt de chirurg een snee ter hoogte van de haargrens in de oksel. Naast dat de klier meestal blauw kleurt door de kleurstof, gebruikt de chirurg een speciaal apparaat om de ingespoten radioactieve vloeistof op te sporen en daarmee de schildwachtklier te vinden. Vervolgens verwijdert de chirurg de klier en stuurt deze voor verder onderzoek op naar een laboratorium.

Behandelcombinatie

• De schildwachtklierprocedure wordt meestal gecombineerd met een operatie aan de borst.
• De eerste techniek, het inspuiten van de radioactieve vloeistof en de scan, vindt een dag of dagdeel vóór de operatie plaats.

Uw voorbereiding

Bent u zwanger of geeft u borstvoeding?

Als u zwanger bent of denkt te zijn bespreek dit vóór de behandelingen met uw zorgverlener. Ook wanneer u borstvoeding geeft moet u dit aangeven.

Nazorg na uw onderzoek of ingreep

Uitslag

De uitslag is ongeveer tien dagen na de operatie bekend. Als er uitzaaiingen worden gevonden in de schildwachtklier, krijgt u meestal een aanvullende behandeling van de lymfeklieren. Dit kan bijvoorbeeld bestraling zijn. Dit hangt af van veel factoren, zoals de grootte van de uitzaaiingen in de schildwachtklier, de grootte van de tumor in de borst en de kenmerken van de tumor in de borst.

Radioactieve vloeistof

De radioactieve stof die u krijgt toegediend, levert geen gevaar op voor uw gezondheid en uw naasten en verlaat op natuurlijke wijze uw lichaam.

Pijn in het okselgebied

Mensen kunnen na de ingreep een schrijnend gevoel in het okselgebied ervaren. Meestal gaat dit na enkele weken weer over.

Lymfoedeem

De kans op vochtophoping (lymfoedeem) in de arm is bij de schildwachtklierprocedure minimaal.

Vermijd zwaar tillen

U mag de eerste twee weken niet zwaar tillen. Verder zijn er geen bewegingsbeperkingen. In de eerste week kan bewegen wat lastig zijn.

Bijwerkingen blauwe kleurstof

Door de blauwe kleurstof kan uw urine en ontlasting tijdelijk blauw/groen van kleur zijn. Ook kunt u een grauwe kleur krijgen in het gezicht. De plek waar de blauwe kleurstof is ingespoten op de borst kan tot een jaar zichtbaar blijven.

Meer informatie

Lees meer over de schildwachtklier procedure

Op de website van Borstkankervereniging Nederland vindt uw meer informatie over het onderzoek.

Wilt u de informatie ook bekijken in een animatiefilmpje? Klik dan hier.