Klik op de afbeelding om deze folder te bekijken met beeld en geluid (Indiveo).

 

Uw voorbereiding

Bereid u voor en houd u aan de onderstaande instructies.

 

Bevallen met een ruggenprik

Wanneer u onder verantwoordelijkheid van de gynaecoloog gaat bevallen, kunt u vragen om een ruggenprik voor de pijnbestrijding. Deze wordt verricht door de anesthesioloog.

 

U kunt meestal zelf kiezen of u een ruggenprik wil of niet. In ons ziekenhuis kunt u daarvoor terecht bij de gynaecoloog, de verloskundigen en verpleegkundigen die op de afdeling werken. Deze informatie is ook te vinden op de website van ons ziekenhuis: www.stjansdal.nl. Of op de site van de Nederlandse Vereniging van Anesthesiologie: Pijn & bevalling | Anesthesiologie.nl.

 

Tijdens de zwangerschap of tijdens de bevalling kunt u aangeven of u pijnstilling wilt. Deze keuze kunt u ook in het medisch dossier of het geboorteplan laten opnemen. U kunt uw keuze altijd weer aanpassen of u kunt van de pijnbehandeling afzien. Ook kunt u er tijdens de bevalling nog om vragen.

 

Voor de ingreep

Voorbereiding ruggenprik bevalling

Tekst video:

Voordat u de ruggenprik krijgt, vindt er eerst een voorbereiding plaats. U wordt aangesloten op een monitor waarop uw baby in de gaten gehouden wordt. Daarna krijgt u een infuus. Uw arm wordt ontbloot en er komt een stuwband omheen. Vervolgens wordt een deel van uw arm schoongemaakt met een gaasje en zoekt de medewerker een bloedvat. Daarna volgt de prik en wordt het infuus ingebracht. De stuwband wordt weer losgemaakt. Om uw hartritme in de gaten te houden, krijgt u plakkers op de borst. Een medewerker sluit vervolgens de bewakingsmonitor bij u aan. Ook krijgt u een bloeddrukband om uw bovenarm. Deze band voelt strak aan. Met deze band wordt steeds uw bloeddruk gemeten. Met een knijper op uw vinger wordt het
zuurstofgehalte in uw bloed gemeten. U bent nu klaar voor de ruggenprik. Deze krijgt u van de anesthesioloog.

 

De verdoving

De ruggenprik

Tekst video:

Een ruggenprik bij een bevalling is een plaatselijke verdoving die de pijn van de bevalling grotendeels wegneemt. Een ruggenprik noemen we ook wel een epidurale verdoving. Bij deze ruggenprik krijgt u een heel dun slangetje in de rug. Door dit slangetje krijgt u tijdens de ontsluitingsweeën verdoving tegen de pijn.
 

De medewerker sluit opnieuw de bewakingsmonitor bij u aan. Met het hele team vindt nog een laatste check-procedure plaats. Hierna starten we met de epidurale verdoving. Een medewerker vraagt u om te gaan zitten en voorover te buigen. Volg hierbij de instructies.

De anesthesioloog voelt aan uw rug en bepaalt de juiste plek om het slangetje in te brengen. Daarna ontsmet de anesthesioloog deze plek. Dat voelt koud aan. U krijgt een steriele doek op uw rug. De anesthesioloog begint dan met een voorverdoving. Dit is een prik om de huid te verdoven. Deze prik kan gevoelig zijn, maar daardoor voelt u de daadwerkelijke ruggenprik minder.
 

Daarna brengt de anesthesioloog de naald op de juiste plek. Soms zijn hier meerdere pogingen voor nodig. Als de naald goed zit, wordt het dunne slangetje ingebracht. Dit kunt u voelen als een klein schokje. Zodra het slangetje goed zit, haalt de anesthesioloog de naald voorzichtig uit uw rug. Het slangetje blijft in uw rug zitten en wordt vastgeplakt. Hierna mag u weer gaan liggen.
 

Het slangetje wordt aangesloten op een grote spuit in een pomp. Via de pomp wordt steeds verdovingsmiddel toegediend zodat de verdoving blijft werken. U wordt nog een tijdje in gaten gehouden. Zorgverleners controleren of de verdoving goed werkt en u geen bijwerkingen krijgt. Als de verdoving werkt, gaat u terug naar de verloskamer.

 

Let op!

Tijdens de ruggenprik moet u stil blijven zitten. Dit kan moeilijk zijn tijdens de weeën. De anesthesioloog zal tussen twee weeën proberen te prikken. Dit vraagt geduld en uithoudingsvermogen van u.

 

Bij overgewicht kan het plaatsen van het slangetje moeizamer verlopen en heeft u meer kans op onvoldoende pijnstillende werking.

 

Duur van de procedure

Meestal lukt het om snel het dunne slangetje in te brengen. Het duurt 20 minuten voordat de verdoving begint te werken. Na 30 tot 40 minuten is deze helemaal ingewerkt.

 

Nazorg na uw ingreep

Terug naar de verloskamer

De ruggenprik wordt ingebracht op de operatiekamer. Nadat de verdoving is ingewerkt wordt u teruggebracht naar de verloskamer. Uw benen kunnen slap aanvoelen.

 

Urinekatheter

Bij een epidurale verdoving wordt bijna altijd een slangetje in de blaas ingebracht, een urinekatheter. Dit doen we omdat u niet zelf kunt plassen zolang u verdoofd bent.

 

De katheter wordt verwijderd zodra de ruggenprik is uitgewerkt. Soms gaat daar nog wat tijd overheen.

 

Risico's op complicaties

Problemen bij een ruggenprik voor de bevalling

Voordat u beslist of u een ruggenprik wil krijgen tijdens de bevalling, moet u er rekening mee houden dat de volgende problemen kunnen optreden:

• Er is een kans van 14% op een keizersnede, vacuüm of tangverlossing, zonder ruggenprik is dit 7%.
• Er is een kans op langer persen en een verhoogde kans dat u medicatie nodig heeft om de weeën te versterken.
• Bij 1 op de 50 vrouwen komt een daling van de bloeddruk voor.
• Soms, bij 1 op de 8 vrouwen, geeft de ruggenprik onvoldoende verlichting van pijn.
• Regelmatig ontwikkelen vrouwen koorts, nader onderzoek uit navelstrengbloed bij de baby volgt dan na de geboorte. In dit geval loopt de baby risico op een opname op de couveuse unit.
• De plek waar geprikt is kan wat gevoelig aanvoelen. Dit gaat meestal na een paar dagen over.

 

De bevalling is niet pijnloos

De ruggenprik neemt niet alle pijn weg. Bevallen wordt niet gevoelloos. Ook moet u kunnen persen tijdens de bevalling. Het pompje met het verdovingsmiddel wordt dan meestal gestopt, zodat u goed kunt aanvoelen wanneer u moet persen.

 

Risico's voor u

• Moet u alsnog via een keizersnede bevallen? Dan verlicht de ruggenprik de pijn bij de keizersnede soms onvoldoende, zodat een algehele anesthesie noodzakelijk is. Dit komt voor bij 1 op de 20 vrouwen.
• Zware hoofdpijn komt voor bij 1 op de 100 vrouwen.
• Zenuwbeschadiging (gevoelloze plek op een been of voet, slap gevoel in been) komt voor in tijdelijke vorm bij 1 op de 1000 vrouwen. De kans dat dit blijvend is, is 1 op de 13.000 vrouwen.
• Er kan een epiduraal abces ontstaan. Dit is een infectie in de rug waar het slangetje lag. Dit komt voor bij 1 op de 50.000 vrouwen.
• Meningitis (hersenvliesontsteking) komt voor bij 1 op de 100.000 vrouwen.
• Een epiduraal hematoom (bloeduitstorting in de rug bij de zenuwen) komt voor bij 1 op de 170.000 vrouwen.
• Onvoorziene bewusteloosheid komt voor bij 1 op de 100.000 vrouwen.
• Ernstig letsel, waaronder verlamming komt voor bij 1 op de 250.000 vrouwen.

 

Heeft u last van bovenstaande symptomen of klachten? Neem dan direct contact op met het Moeder&Kind centrum.

 

Risico's voor het kind

Risico’s voor het kind zijn heel beperkt. Deze zijn direct afhankelijk van het welbevinden van de moeder. Als voorbeeld: de ruggenprik verlaagt vaak de bloeddruk van de moeder. Dit behandelen wij met medicijnen, zodat moeder en kind daar geen last van hebben.

 

Veelgestelde vragen

Hieronder vindt u een aantal veelgestelde vragen. Staat uw vraag er niet tussen? Neem dan contact op met uw zorgverlener.

 

Kan iedereen een ruggenprik krijgen?

Over het algemeen kan bijna iedereen een ruggenprik krijgen. Enkele medische omstandigheden kunnen ertoe leiden dat de ruggenprik ongeschikt is. Bijvoorbeeld bij koorts, stollingsstoornissen, allergie, een ernstige taalbarrière, of eerdere operaties aan de onderrug waarbij metalen materiaal is ingebracht. Ook is het soms technisch lastig zoals bij overgewicht, reuma en andere ziektebeelden. Als u al erg veel ontsluiting hebt, is het meestal niet meer mogelijk om een ruggenprik te krijgen. Het is dus mogelijk dat een ruggenprik niet lukt.

 

Zijn er andere mogelijkheden als de ruggenprik niet lukt?

Er is de mogelijkheid om pijn te stillen met een pijnstiller via het infuus.

 

Kan ik altijd een ruggenprik nemen?

De ruggenprik is zeven dagen per week, 24 uur per dag beschikbaar. Soms kan het erg druk zijn op de operatiekamers, dan kan het even duren voordat de anesthesioloog u de ruggenprik kan geven.

 

Een kennis of familielid heeft een keer een ruggenprik gehad. Is dit hetzelfde?

Er zijn verschillende soorten ruggenprikken, zoals een spinaal en epiduraal. We praten hier over een epiduraal. Waarbij een kunststof slangetje wordt ingebracht en naast de zenuwen wordt gelegd. Dit wordt bijvoorbeeld ook bij buik-, long- of bloedvatenoperaties gebruikt.
 

Bij een spinaal wordt er een snel werkende verdoving gespoten in de ruggenmergvloeistof. Dit wordt gebruikt bij keizersnedes, operaties aan de knieën, enkels, heupen en liesbreuken. 

 

Waarom moet je soms een tijd wachten op de ruggenprik, nadat het besluit al is genomen?

De zorgverleners hebben meerdere werkzaamheden en u zult moeten wachten tot ze 'de handen vrij hebben'.

 

Kan ik borstvoeding geven na een ruggenprik?

Ja, de verdovingsvloeistof komt niet terecht in de moedermelk. U kunt het kind gewoon borstvoeding geven.

 

Wat als ik toch geen pijnbestrijding wil nemen?

U mag altijd behandelingen weigeren of daar op terugkomen. Dat geldt ook voor een ruggenprik.

 

Zitten er extra kosten verbonden aan pijnbestrijding?

Nee, de ruggenprik valt onder de zorg van een bevalling door een gynaecoloog in het ziekenhuis. Het wordt niet apart in rekening gebracht.

 

Mag mijn partner mee naar de anesthesieafdeling voor het plaatsen van de ruggenprik?

Uw partner mag daarbij niet aanwezig zijn.

 

Moet ik na de bevalling ook langer in het ziekenhuis blijven in verband met de ruggenprik?

Na een ruggenprik hoeft u niet langer dan normaal in het ziekenhuis te blijven na de bevalling.

 

Wilt u de informatie ook bekijken in een animatiefilmpje? Klik dan hier.