We kunnen puberteitsremming starten bij een te vroege centrale puberteit. Een centrale puberteit wil zeggen dat de puberteit vanuit de hypothalamus en hypofyse op gang is gekomen.
Oorzaak vroege puberteit
Een te vroege centrale puberteit komt op gang doordat de hypothalamus puls-gewijs de stof LHRH gaat afgeven. Deze LHRH pulsen gaan naar de hypofyse en geven de puberteitshormonen LH en FSH af. Deze stoffen stimuleren de geslachtsorganen om oestradiol (meisje) of testosteron (jongen) te maken. Dit leidt tot de ontwikkeling van puberteitskenmerken, met name borstontwikkeling bij meisjes en testisgroei bij jongens.
Meestal wordt -vooral bij meisjes- geen onderliggende oorzaak gevonden voor het te vroeg op gang komen van de puberteitshormonen. Afhankelijk van de leeftijd wordt als dat nodig is een MRI gemaakt van hypothalamus en hypofyse om afwijkingen in dat gebied uit te sluiten.
Redenen om te gaan remmen
Vooral de psychologische/ emotionele problemen zijn een reden voor remming. Je wilt voorkomen dat een kind vroeg puberteitskenmerken krijgt en daarmee anders is dan leeftijdgenoten. Bovendien is het voor een meisje niet wenselijk om op jonge leeftijd al te gaan menstrueren.
Ook de eindlengte kan reden zijn om te gaan remmen. Bij een te vroege puberteit treedt namelijk ook de groeispurt te vroeg op, met als gevolg dat de groei vroegtijdig stopt. Alle kinderen met een vroege puberteit verliezen eindlengte. Door remming kan dit verlies vaak enigszins worden beperkt. Dit hangt wel af van de leeftijd bij start van de remming en van de mate waarin er al groeiversnelling heeft plaatsgevonden.
Effecten van remming
De borstontwikkeling bij meisjes komt tot stilstand. Borstvorming kan geheel of gedeeltelijk verdwijnen. Dit is afhankelijk van de mate van borstontwikkeling bij start van de remming. Effect van de therapie wordt snel gezien; na drie maanden is bij meisjes al een afname van de klierschijven zichtbaar en zijn deze weker geworden. Bij jongens stopt de groei van de testikels.
Tijdens de remming wordt de lengtegroei goed in de gaten gehouden. De groeispurt hoort te stoppen, maar de lengtegroei moet vervolgens gewoon doorgaan op de eigen groeilijn, zonder afbuiging. Af en toe zal ook een handfoto worden gemaakt om de botrijping te beoordelen.
Bij meisjes wordt ook de groei van de baarmoeder tot stilstand gebracht. Daardoor wordt de eerste menstruatie uitgesteld. NB: na de eerste injectie kan er wel een onttrekkingsbloeding optreden. Er is door de vroege puberteit al wat baarmoederslijmvlies gevormd. Als dan ineens een rem gezet wordt op de puberteitshormonen, kan dat slijmvlies worden afgestoten, met als gevolg een onttrekkingsbloeding.
De beharing gaat onder puberteitsremming wel door. Dat komt doordat de beharing vooral veroorzaakt wordt door hormonen uit de bijnier (androgenen). Deze hormonen kunnen niet geremd worden, omdat de bijnier een belangrijk orgaan is dat noodzakelijke stoffen maakt. De puberteitsremming heeft dus geen effect op de beharing.
Bij stoppen van de behandeling komen de LH en FSH afgifte weer snel op gang. Er zijn geen aanwijzingen dat de uiteindelijke puberteitsontwikkeling verminderd wordt. Ook zijn er geen aanwijzingen dat de vruchtbaarheid negatief wordt beïnvloed.
Medicatie
De medicijnen die worden gegeven bij puberteitsremming zijn Decapeptyl of Pamoreline. Deze middelen zijn 'LHRH analogen'. Dat betekent dat ze lijken op de stof LHRH die uit de hypothalamus komt. De stof LHRH wordt continu toegediend vanuit het depot (een voorraadje) in de spier, in plaats van puls-gewijs uit de hypothalamus. De hypofyse stopt dan met de afgifte van LH en FSH. Daarmee stop ook de afgifte van oestradiol (bij een meisje) of testosteron (bij een jongen).
De assistente op de polikliniek in Harderwijk of Lelystad of in de huisartsenpraktijk dient de injecties toe. Het is belangrijk dat u van tevoren de injectiespuit bij uw apotheek ophaalt en meebrengt naar de prikafspraak.
Van tevoren wordt de huid verdoofd met Emla zalf. U krijgt hiervoor een recept. Advies is om de Emla thuis 1 uur van tevoren te smeren op het bovenste buiten kwadrant van een van de billen.
De behandeling vindt plaats met Decapeptyl 3,75 mg elke vier weken of Pamoreline 11,25 mg elke tien weken. Elke drie maanden vindt controle plaats bij de kinderarts. Er wordt gekeken of de onderdrukking voldoende is, en hoe de groei gaat. Bij onvoldoende effect zal het interval tussen de injecties verkort worden.
Bijwerkingen
Soms treedt gewichtstoename op. Dat verdwijnt over het algemeen weer na het staken van de remming. Verder zijn er weinig bijwerkingen voor dit medicijn.
Duur
Om een effect te bereiken op de eindlengte moeten we minstens twee jaar behandelen. Daarom geven we de remmingsmedicijnen over het algemeen minstens twee jaar gegeven. Hoe jonger een kind is bij het starten van de remming, hoe langer de behandeling zal duren.
Het stoppen van de remmingsmedicijnen gaat altijd in overleg met kind en ouders. Wanneer het voor hen acceptabel is dat de puberteit verdergaat, kunnen we besluiten om te stoppen met de medicijnen.
Als de lengtegroei gaat afbuigen of als de puberteit niet goed onderdrukt kan worden, stoppen we de remmingsmedicijnen eerder.
Ken jij onze kinderwebsite al?
Kijk op www.stjansdalkids.nl voor filmpjes, foto’s en tips. Zo ga je nog beter voorbereid naar je afspraak.