Binnenkort krijgt u een poortkatheter. In deze folder leest u informatie over wat een poortkatheter is en hoe de procedure verloopt.

Wat is een PAC?

Een poortkatheter (PAC) is een toedieningssysteem dat onder de huid wordt geplaatst. Het wordt gebruikt om medicijnen rechtstreeks in een bloedvat toe te dienen en om bloed af te nemen. Een PAC wordt geïmplanteerd met een kleine operatie. Het kan op verschillende plaatsen in uw lichaam worden geplaatst. De meest gebruikelijke en minst opvallende plek is op uw borst.

Een PAC bestaat uit twee onderdelen:

• Een PAC-reservoir: Dit is een kleine injectiekamer van titanium, bedekt met een siliconenlaag.

• De PAC-katheter: Dit is een dun, flexibel buisje die in een groot bloedvat wordt geplaatst. Het buisje eindigt meestal in een grote ader vlak voor het hart.

Als de PAC bij u is geplaatst, kunt u het niet zien aan de buitenkant. U heeft wel een of twee kleine littekens op uw borst. U kunt het reservoir ook onder de huid voelen.

Voorbereiding

Als u 's ochtends geopereerd wordt, mag u de avond ervoor vanaf 22.00 uur niets meer eten. Vanaf twee uur voor de opname mag u ook niets meer drinken. Als u 's middags geopereerd wordt, mag u 's ochtends alleen een licht ontbijt hebben, zoals een beschuitje met thee (geen melkproducten).

Het plaatsen van een PAC kan onder lokale verdoving met een roesje of onder volledige narcose gebeuren. Dit bespreekt u met de chirurg en de anesthesist.

De operatie wordt uitgevoerd door een chirurg. De chirurg zal u vooraf telefonisch spreken. Als u bloedplaatjesremmers gebruikt, mag u deze gewoon blijven gebruiken voor de ingreep. Als u bloedverdunners gebruikt, bespreekt de chirurg met u wanneer u deze moet stoppen. U moet zelf contact opnemen met de trombosedienst om te regelen hoe lang u met de bloedverdunners moet stoppen. Maak ook direct een afspraak bij de trombosedienst voor na de ingreep.

U kunt uw eigen medicijnen meenemen naar het ziekenhuis, maar wacht met het innemen van diuretica (plastabletten) tot na de ingreep. U kunt eventueel een half uur voor de ingreep een rustgevend tabletje krijgen.

Het plaatsen van de PAC

De chirurg voert de operatie uit in de operatiekamer. Op de verpleegafdeling krijgt u een operatiehemd aan. Daarna wordt u in uw bed naar de operatiekamer gebracht.

In de operatiekamer stapt u over op een behandeltafel. Een deel van uw borst wordt schoongemaakt en het operatiegebied wordt afgedekt. Er wordt ook een doek over uw gezicht gelegd, zodat u de chirurg en de operatie niet kunt zien. Tijdens de operatie is er een anesthesiemedewerker bij u om te controleren hoe het met u gaat. Als u alleen lokale verdoving krijgt, blijft u wakker tijdens de operatie.

Voor de ingreep verdooft de chirurg twee plekken. De chirurg zal regelmatig vragen hoe het met u gaat en of u iets voelt. Als u iets voelt, krijgt u extra verdoving. De PAC-katheter wordt met een lange naald in een groot bloedvat geplaatst. Het PAC-reservoir wordt via een sneetje in de huid op uw borst onder de huid geschoven en aan de katheter vastgemaakt.

Daarna wordt er bloed uit de PAC getrokken om te controleren of hij goed werkt. Er wordt een heparine-oplossing ingespoten om te voorkomen dat het bloed stolt in of rond de katheter. Als de PAC meteen gebruikt moet worden, kan de naald blijven zitten. Tot slot wordt de huid gehecht en er wordt een pleister op de wond geplakt.

Nazorg

Een mogelijke complicatie bij het plaatsen van een PAC is een klaplong (pneumothorax), maar dit gebeurt zelden. Soms wordt na de ingreep een röntgenfoto gemaakt om dit te controleren. Hier zijn een paar dingen waar u de eerste weken op moet letten:

• U mag de doorzichtige pleister na 24 uur verwijderen.
• Plak een pleister op de wond als u gaat douchen. U mag douchen als de wond goed is afgeplakt, maar de eerste drie dagen mag u niet in bad.
• De wond is onderhuids gehecht, dus er hoeven geen hechtingen verwijderd te worden.
• De eerste twee weken mag u geen zwaar werk doen of zware dingen tillen.
• Er kan na de ingreep een blauwe plek ontstaan. Deze verdwijnt vanzelf.
• De arm aan de kant van de PAC moet u de eerste dagen voorzichtig bewegen. Let op de pijngrens en forceer de beweging niet.

• U krijgt een implantatiebewijs mee met de technische gegevens van de PAC. Draag dit bewijs altijd bij u.

Het aanprikken van de PAC

De PAC wordt aangeprikt door een arts of verpleegkundige die daarvoor bevoegd is. Dit gebeurt als de zwelling van de operatie is verdwenen, na drie tot vijf dagen. Soms wordt de PAC meteen na de operatie aangeprikt. Om bij het reservoir van de PAC te komen, moet er een naald door de huid worden geprikt. U voelt hierbij een prik. Hiervoor wordt een speciale naald gebruikt.

Het verzorgen van de PAC

De PAC moet minstens elke 12 weken doorgespoeld worden met een zoutoplossing (NaCl 0,9%). Dit gebeurt in het ziekenhuis of door de thuiszorg. Als u geen actieve behandeling meer krijgt, is het belangrijk dat u zelf in de gaten houdt dat dit gebeurt. Uw arts of verpleegkundige kan u hier meer over vertellen. U kunt zonder problemen door de beveiligingscontrole op luchthavens gaan.

Vragen

Heeft u na de operatie last van de wond? Of heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan contact op met de poli vaatchirurgie via telefoonnummer 0341 - 46 37 11.