Klik op de afbeelding om deze folder te bekijken met beeld en geluid (Indiveo). 

Wat is jicht?

Tekst video:

Jicht is een ontstekingsziekte, waarbij er plotselinge ontstekingen in gewrichten ontstaan die veel pijn geven. Dat noemen we een jichtaanval. Een jichtaanval ontstaat wanneer er te veel urinezuur in het bloed zit. Urinezuur is een afvalproduct van het lichaam dat omhoog kan gaan na het drinken van bijvoorbeeld alcohol en suikerrijke dranken, het eten van vlees of bij het gebruik van sommige medicijnen. Wanneer het urinezuurgehalte te hoog is, kunnen zich in de gewrichten urinezuur kristallen vormen. Dit kan een ontsteking veroorzaken. Het gewricht wordt door de ontsteking rood, dik en warm. Deze ontstekingen noemen we jicht.

Wat is urinezuur?

Als lichaamscellen worden opgeruimd, komt de stof purine vrij. Ook sommige voedingsmiddelen bevatten veel purine. Purine wordt omgezet in urinezuur, vooral in de lever. De lever laat het urinezuur in het bloed komen. Via de nieren en darmen wordt het urinezuur daarna uit het lichaam verwijderd.

Een te hoog urinezuurgehalte in het bloed kan ontstaan door een probleem in de balans tussen de aanmaak, inname en het verwijderen van urinezuur. Hoe en waarom de urinezuurkristallen in bepaalde gewrichten komen, is nog niet helemaal duidelijk.

Diagnose

Hoe wordt jicht aangetoond?

Om zeker te weten of het jicht is en geen andere gewrichtsziekte, doen we bloedonderzoek. Soms doen we ook een gewrichtspunctie. Bij een gewrichtspunctie halen we vocht uit uw gewricht om te onderzoeken. Als het vocht urinezuurkristallen bevat, heeft u jicht. Soms wordt ook een echo gemaakt van het ontstoken gewricht om te zien of u jicht hebt.

Behandeling

• Om jichtaanvallen te voorkomen, is het belangrijk om uw urinezuurgehalte zo laag mogelijk te houden. Dit doet u door een gezonde leefstijl te volgen.

• Drink bijvoorbeeld geen alcohol, koolzuurhoudende of dranken met veel suiker. Deze dranken vergroten de kans op een jichtaanval.

• Het is daarnaast belangrijk dat u voldoende water drinkt. Zo kan het urinezuur beter afgevoerd worden.

• Eet zo min mogelijk rood vlees, vis en zeevruchten. Deze producten kunnen een jicht aanval uitlokken. Eet bijvoorbeeld kip of vleesvervangers.

• Tot slot is het belangrijk om een gezond gewicht na te streven en om voldoende te bewegen. Beweeg elke dag minimaal 30 minuten.

• Meestal is naast een gezonde leefstijl ook een behandeling met medicijnen nodig. U krijgt medicijnen die het urinezuurgehalte in het bloed verlagen. Deze moet u altijd blijven slikken. Daarnaast krijgt u tijdelijke medicijnen die de ontsteking remmen.

Wat kunt u doen bij een jichtaanval?

Als u een jichtaanval heeft, volg dan deze stappen: 

• Stop niet met uw medicijnen. Blijf uw medicijnen tegen urinezuur slikken. 
• Koel uw gewricht. Gebruik ijs, een coldpack, of een zak bevroren groente. Doe dit in een theedoek en koel het gewricht 10 minuten per keer. Doe dit een paar keer per dag. 
• Geef uw gewricht rust. Beweeg het ontstoken gewricht zo min mogelijk. 
• Drink genoeg water. Drink minimaal 2 liter per dag. Dit geldt niet als u een vochtbeperkend dieet heeft. 
• Bel uw arts. Neem contact op met uw huisarts of reumatoloog. Zij kunnen u medicijnen geven tegen de pijn en ontsteking. 
• Geen verbetering na twee dagen? Bel dan de poli reumatologie tijdens kantooruren.

Behandeling van jicht met medicijnen

Het doel van de behandeling is om jichtaanvallen te voorkomen. Dit doet u door uw urinezuurgehalte te verlagen. Dit kan met een gezonde leefstijl en medicijnen. 

Vaak gebruikte medicijnen zijn: 

•  Allopurinol 
•  Benzbromaron 
•  Febuxostat 

Bij een jichtaanval
Als u een jichtaanval heeft, krijgt u medicijnen die de ontsteking remmen. Dit kunnen zijn: 

•  Prednison 
•  Colchicine 
•  NSAID’s, zoals diclofenac of ibuprofen 

Begeleiding

Na de diagnose jicht door de reumatoloog, helpt de reumaverpleegkundige u verder. De reumaverpleegkundige geeft uitleg en advies. Ook helpt de verpleegkundige bij het omgaan met jicht en medicijnen.

Gevolgen van jicht

Jicht of een hoog urinezuurgehalte kan op lange termijn schade veroorzaken. 

Jichtknobbels (tophi)

Bij een hoog urinezuur kunnen er knobbels ontstaan. Dit zijn ophopingen van urinezuurkristallen. Deze knobbels zitten vaak rond gewrichten of onder de huid, zoals bij de oren, ellebogen of vingers. De knobbels doen meestal geen pijn. Als de huid kapotgaat, kan er witte, dikke stof uitkomen die lijkt op krijt of tandpasta. 

Schade aan gewrichten en botten

Urinezuur kan gewrichten en botten blijvend beschadigen.

Problemen met de nieren

Een hoog urinezuurgehalte kan ook schade aan de nieren geven. Het kan nierstenen veroorzaken en de werking van de nieren verminderen. 

Hoger risico op hart- en vaatziekten

Mensen met jicht hebben meer kans op hart- en vaatziekten. Vertel uw huisarts daarom dat u jicht heeft. 

Meer informatie

Meer weten?

Op deze website vindt u meer informatie over jicht: https://www.reuma.nl/over-reuma/vormen-van-reuma/jicht.

Wilt u de informatie ook bekijken in een animatiefilmpje? Klik dan hier.