U hebt een (kunststof) gips om uw arm of been gekregen. In deze folder leest u meer over een gipsverband. Belangrijk: soms is uw situatie anders dan hier staat.
Het gipsverband
Een verband van gips of kunststof geeft uw arm of been rust. Het kan niet meer bewegen.
Wanneer krijgt u gips?
- Bij een botbreuk. De botten blijven dan in de goede stand staan. Zo kunnen ze beter genezen.
-
Bij beschadigde gewrichten, pezen en wonden. Deze krijgen hierdoor rust.
Droogtijd (kunststof)gips
Gips (wit kalkgips) is pas na 48 uur helemaal hard. Ga tijdens deze periode voorzichtig om met het gips. Zo voorkomt u deuken of scheuren in het gips. Laat het gips op een zachte onderlaag rusten, bijvoorbeeld een kussentje. U mag niet staan of lopen op het gips. Een kunststof gips is na 30 minuten helemaal hard. Het kan dan (als dat is toegestaan) wordenbelast.
Zwelling voorkomen
Bij een botbreuk ontstaat een zwelling. Dit gebeurt vooral in de eerste week na het ongeluk. Houd uw arm of been zoveel mogelijk omhoog. Dit stopt het opzwellen.
Heeft u een gips om de arm? Dan adviseren wij u uw arm hoog te houden met een mitella.
‘s Nachts kunt u de mitella afdoen. Leg uw arm dan bijvoorbeeld op een kussen. Na een paar dagen mag u uw arm uit de mitella halen. Wordt uw hand dik? Doe de mitella weer om tot de zwelling minder wordt.
Heeft u een gips om een been? Leg de eerste week na ongeluk het gipsbeen schuin omhoog. Uw voet iets hoger dan de knie. De knie iets hoger dan uw heup. Steun uw been met kussens. Zit u in een stoel? Leg dan een kussen op de stoel tegenover u.
Voor de nacht is het fijn om het voeteneinde hoger te maken. Bijvoorbeeld door kussens onder het matras te leggen.
Gips te strak
Het is belangrijk dat het gips niet te strak gaat zitten. Vingers of tenen mogen niet heel erg dik worden en/of blauw of wit verkleuren.Het is niet goed als voeten of tenen heel koud aanvoelen of tintelen. Heeft u geen gevoel meer in uw arm of been? Houd uw arm of been 30 minuten omhoog. Helpt dat niet? Blijft het koud aanvoelen, tintelen of komt het gevoel niet terug? Dan moet u het ziekenhuis bellen.
Gips mag niet nat worden
Het gips mag niet nat worden. Ook met een kunststofgips kunt u niet douchen of zwemmen. Kunststof is waterbestendig, maar de watten eronder nemen wel water op. Dit zorgt onder andere voor irritatie van de huid en stank. De buitenkant van een kunststofgips kunt u met een vochtig doekje schoonmaken.
Komt er wat water tussen het gips en de huid? Probeer het droog te föhnen. Dit kost wel veel tijd. Lukt het niet om het gips droog te krijgen? Neem dan contact op met de gipskamer.
Er zijn speciale douchehoezen te koop. Bijvoorbeeld bij de drogist, apotheek of via internet. Beschermt u het gips met een plastic zak tegen nat worden? Houd de gipsarm of gipsbeen omhoog onder de douche. Dan loopt het water niet in de zak.
Bewegen
Blijf uw ingegipste arm of been bewegen. Dat is belangrijk voor het genezen. Hierdoor stroomt het bloed beter en blijven de spieren sterk. Oefen elke dag vier tot zes keer voor vijf tot tien minuten. Let op: Doet een oefening veel pijn? Doe dan iets rustiger aan.
Oefeningen
Armgips
- Strek en buig de elleboog als deze niet in het gips zit.
- Draai rondjes met de schouder.
- Maak een vuist. Tel tot drie en strek daarna de vingers.
Beengips
- Ga zitten en til het been gestrekt op. Tel tot drie en leg het been weer neer.
- Ga staan en til het been met gebogen knie op. Tel tot drie en leg weer neer.
- Ga zitten met gestrekte benen en trek de tenen naar u toe. Tel tot drie en ontspan weer.
Sieraden en nagellak
Draag geen ringen tijdens het gipsverband. Uw vingers kunnen namelijk opzwellen. Uw ringen gaan dan te strak zitten. Gebruik ook geen nagellak. Dan is de kleur van de nagels niet meer te zien. Met de nagelkleur controleert u de bloedsomloop van uw vingers. Nagels horen van zichzelf een roze kleur te hebben.
Jeuk
Jeuk is lastig. Krab nooit met breinaalden, pennen of zoiets onder het gips. Een wondje kan gemakkelijk ontstaan. Een infectie kan het gevolg zijn. Warmte is vaak een oorzaak van jeuk. Föhnen met koude lucht kan een oplossing zijn.
Loopkrukken/belasten
Wilt u lopen op loopgips zonder krukken? Dat mag alleen met toestemming van de gipsverbandmeester of de arts. Houd tijdens het lopen de voet recht naar voren. Sleep niet met uw been. Neem kleine stapjes.
Heeft u maar één kruk nodig? Gebruik deze aan de gezonde kant.
De gipsverbandmeester kan u informatie geven waar u krukken kunt huren. Huurt u krukken via de spoedeisende hulp? Lever deze samen met het uitleencontract in bij een Medipoint inleverpunt. Zie hiervoor het uitleencontract dat u gekregen heeft. Zie ook de folders:
- Lopen met elleboogkrukken, belast
- Lopen met elleboogkrukken, half belast
- Lopen met elleboogkrukken, onbelast
Verwijderen of aanleggen van het gips
Spalken en softgips kan de gipsverbandmeester met een verbandschaar verwijderen. Hard kunststofgips wordt met een trillende zaag verwijderd. Dit kriebelt wat. De zaag gaat alleen door hard materiaal. De watten en de kous onder het gips trillen een beetje mee. Ze blijven wel intact.
Voor kinderen heeft Het Klokhuis een duidelijk filmpje over gipsverwijderen op youtube:
Krijgt u een loopgips? Dan mag u het gips tot dertig minuten daarna niet belasten. Neem daarom een rolstoel en/of uw krukken mee naar de gipskamer.
Mag het gips eraf? En hoeft er daarna geen nieuw gips meer om? Dan raden wij u aan om:
- Een schoen mee te nemen.
- Uw krukken mee te nemen. Uw spieren en gewrichten kunnen stijf zijn geworden. Dit komt omdat u ze een tijd niet hebt gebruikt. U heeft de krukken dan misschien weer even nodig. Ook als u ze met het gips niet meer nodig had.
Injecties tegen trombose bij gipsbeen
In het gips kunt u de kuitspier niet actief gebruiken. Hierdoor bestaat er een verhoogde kans op trombose. Trombose is een bloedstolsel die een bloedvat kan afsluiten. Bent u 16 jaar of ouder? Dan krijgt u een recept mee voor Fraxiparine®. Dit is een klein prikje waarmee u trombose voorkomt. U gebruikt deze elke dag zolang u in het gips zit.
Besturen van een motorvoertuig
Wij adviseren u om met een gipsverband geen motorvoertuig te besturen. Voor meer informatie hierover kunt u contact opnemen met uw autoverzekering. Zie hiervoor de folder Autorijden met gips, mag dat?
Is het gips verwijderd en wilt u weer auto rijden? Neem eerst tijd om uw gewrichten en spieren sterker te maken. Gebruik hiervoor de oefeningen.
Vliegen
Heeft u een circulair (rondom gesloten) gips? Dan mag u bij veel vliegtuigmaatschappijen niet vliegen. Informeer bij uw vliegtuigmaatschappij wat in uw geval wel of niet mag. De gipsverbandmeester kan het gips mogelijk aanpassen voor de vliegreis.
Osteoporose (botontkalking)
Heeft u iets gebroken en bent u ouder dan 50 jaar? Dan kan osteoporose een mogelijke oorzaak zijn. De traumachirurg bespreekt tijdens uw poli-bezoek of verder onderzoek nodig is.
Contact opnemen
Neem in de volgende gevallen contact op met het ziekenhuis:
- Als uw vingers of tenen blauw, wit of erg dik worden.
- Als uw vingers of tenen gaan tintelen en dit niet over gaat.
- U krijgt steeds minder gevoel in uw vingers of tenen.
- U heeft steeds meer pijn.
- Het gips scheurt, gaat kapot of knelt.
- Als er iets in het gips gevallen is.
- U heeft last van extreme jeuk.
- Het gips is nat geworden en u krijgt het niet droog geföhnd.
- Als u iets niet vertrouwt.
Vragen, klachten, informatie
Heeft u na uw bezoek aan het ziekenhuis vragen? Neem dan gerust contact met ons op.
U kunt bellen op elke werkdag van 8.30 – 16.00 uur.
- Locatie Harderwijk, telefoonnummer 0341 - 46 39 36.
- Locatie Lelystad, telefoonnummer 0341 - 43 58 87.
- Via mail gipskamer@stjansdal.nl
Bel buiten deze tijden bij spoed het algemene nummer van het ziekenhuis. Telefoonnummer: 0341 - 46 39 11.
We wensen u een goed herstel toe.