Klik op de afbeelding om deze folder te bekijken met beeld en geluid (Indiveo).

 

Inleiding

Fysiotherapie na een totale heupprothese

U heeft een operatie aan uw heup gehad. Het is belangrijk dat u na de operatie oefeningen doet om uw been en heup sterker te maken. Hier vindt u de oefeningen die u in het ziekenhuis en thuis kunt doen om te herstellen. Heeft u vragen? Stel deze aan uw fysiotherapeut.

 

Hulpmiddelen

Na de operatie hebt u krukken of een rollator nodig. Deze moet u bij opname bij u hebben, zodat u er meteen gebruik van kunt maken.

 

Oefeningen terwijl u ligt

Tip! Bekijk de filmpjes voor een duidelijk voorbeeld van de oefeningen.

 

Enkeloefening

Trek uw tenen naar u toe. Duw daarna uw tenen van u af. Herhaal deze oefening een aantal keer.

 

De heup buigen

Trek uw knie op waardoor uw heup in een buiging komt. Houd dit een aantal tellen vast en laat de knie weer rustig zakken. Blijf met uw hak op de ondergrond. Herhaal deze oefening een aantal keer.

 

Het been strekken

Strek uw knie door uw knieholte in het bed aan te drukken en uw bovenbeen aan te spannen. Houd dit een aantal tellen vast en ontspan. Herhaal deze oefening een aantal keer.

 

Billen samenknijpen

Knijp, terwijl u ligt, uw billen samen. Houd dit twee tot drie tellen vast en ontspan. Herhaal deze oefening een aantal keer.

 

Oefeningen terwijl u zit

Tip! Bekijk de filmpjes voor een duidelijk voorbeeld van de oefeningen.

 

Knie strekken

Strek uw knie. Houd deze positie twee tot drie tellen vast en zet uw voet rustig terug op de grond. Herhaal deze oefening een aantal keer.

 

De knie optrekken

Houd uw knie gebogen. Hef uw been een klein stukje. Uw knie blijft gebogen. Uw voet komt los van de grond. Herhaal deze oefening een aantal keer.

 

Oefeningen terwijl u staat

Zorg dat u goed op de stoel steunt.

 

Tip! Bekijk de filmpjes voor een duidelijk voorbeeld van de oefeningen.

 

Knie heffen

Ga bij een stoel staan en houd u vast. Breng vervolgens uw knie in een hoek van 90 graden omhoog. Hef uw knie en laat deze daarna weer zakken. Herhaal deze oefening een aantal keer.

 

Het been gestrekt naar buiten brengen

Ga bij een stoel staan en houd u vast. Beweeg uw geopereerde been naar de zijkant en tik de grond aan. Houd dit twee tot drie tellen vast en houd daarbij uw bovenlichaam rechtop. Beweeg uw been daarna weer terug.

 

Let op: Blijf recht staan. Uw tenen wijzen naar voren. Trek uw heup niet op. Uw benen mogen niet kruisen.

 

Traplopen

Tip! Bekijk de filmpjes voor een duidelijk voorbeeld van de oefeningen.

 

Trap op

Houd tijdens het traplopen uw ene hand aan de leuning en de andere hand aan de kruk. Plaats uw niet-geopereerde been een tree omhoog. Uw kruk en uw geopereerde been volgen.

 

Houd de ene hand aan de leuning en in uw andere hand de kruk.

 

Trap af

Houd tijdens het traplopen uw ene hand aan de leuning en de andere hand aan de kruk. Plaats uw kruk en uw geopereerde been een tree omlaag. Uw niet-geopereerde been volgt.

 

Houd de ene hand aan de leuning en in uw andere hand de kruk.

 

Uw krukken op de trap

Als u de trap op- of afloopt, kunt u in de hand die niet de trapleuning vasthoudt, beide krukken vasthouden. Bekijk het animatiefilmpje om te zien hoe u beide krukken in één hand kunt vasthouden.

 

Tips

Stevige schoenen

Het is verstandig om schoenen te dragen waarop u stevig staat en veilig loopt. Schoenen die vast zitten en met een brede lage hak hebben de voorkeur. Dat kunnen zowel veterschoenen als instappers (dat is makkelijker met zelf aantrekken) zijn. Gebruik zonodig een lange schoenlepel.

 

Gaan zitten

U gaat voor de stoel staan en voelt de zitting tegen de kuiten. Zet de krukken naar voren en draai de handvatten naar binnen of zet de rollator op de rem. Pak de stoelleuningen en plaats het geopereerde been een stukje naar voren. Ga rustig zitten en schuif naar achteren. Maak contact met de rugleuning en ga ontspannen op twee billen zitten.

 

We raden aan om op een wat hogere stoel te zitten. Vermijd lage stoelen met een zachte zitting. Wanneer een stoel toch wat te laag is (de knie is hoger dan de heup) kunt u één of meer kussens in de stoel leggen.

 

Opstaan

U doet de houders van de krukken om uw onderarmen of u zet uw rollator voor u neer op de rem. Schuif naar het puntje van de stoel en zet de voet van het geopereerde been een stukje naar voren. Duw uzelf met uw armen en het niet-geopereerde been omhoog. Trek het geopereerde been bij en zoek uw evenwicht. U staat op twee benen. Daarna pakt u de handvatten en gaat u lopen.

 

Liggen

Als u op uw zij wilt liggen, raden wij aan om een kussen tussen de knieën te leggen.

 

In en uit bed

Na de operatie mag u aan de kant van het bed uitstappen zoals u dat thuis gewend bent. Het maakt hierbij niet uit aan welke kant u geopereerd bent.

 

Het kan helpen om uw geopereerde been te ondersteunen met uw niet-geopereerde been. Dat doet u door uw voet onder uw onderbeen van de geopereerde kant te plaatsen. Zo begeleidt u het geopereerde been naar de zijkant van het bed.

 

In en uit de auto stappen

De stoel staat naar achteren en de rugleuning is normaal rechtop. U gaat met uw kuiten tegen de auto staan en zet uw geopereerde been een stukje naar voren. Steun tegen de deurstijlen en/of op de zitting om rustig te gaan zitten. U draait door de benen om de beurt in de auto te plaatsen. Gebruik uw veiligheidsgordels (u schuift ook bij fors remmen).

 

Bij het uitstappen draait u door uw benen één voor één naar buiten te zetten. U schuift een stukje naar voren en zet uw geopereerde been wat vooruit. Maak gebruik van de zitting en/of de deurstijlen om te gaan staan. Als u stevig op twee benen staat, pakt u uw krukken en gaat lopen.

 

Lopen zonder hulpmiddel

Uw prothese zit vanaf de operatie vast en u mag er gewoon op staan. Het gebied waar u geopereerd bent, moet weer genezen en sterk worden. In principe loopt u na de operatie met twee krukken of een rollator. Dit bouwt u af naar één kruk als het operatiegebied geen extra pijn doet of u mankend gaat lopen. U gebruikt de kruk aan de niet-geopereerde kant.

 

Later mag u beide krukken laten staan. Uw been mag wel moe worden, maar dan moet u rusten of meer steun nemen. Het is verstandig om buitenshuis langer uw krukken te gebruiken. Hetzelfde geldt als u een rollator gebruikt. Bouw uw loopafstand geleidelijk op.

 

Fietsen, autorijden en zwemmen

Voor activiteiten als fietsen, autorijden en zwemmen gelden geen vaste regels. Verzekeraars gaan uit van het oordeel van uw orthopedisch chirurg. De chirurg gaat ervan uit dat uw heupprothese stabiel en belastbaar is. Daarom wordt er een beroep gedaan op uw gezonde verstand:

• Voor autorijden geldt dat u voldoende kracht moet hebben om de pedalen te bedienen en een noodstop te kunnen maken.

• Voor fietsen geldt niet alleen dat uw heup soepel genoeg moet zijn om de fietsbeweging te kunnen maken. (100-110 graden buigen). Op- en afstappen is het lastigst. En onmiddellijk kunnen afstappen in onverwachte situaties is voor uw eigen veiligheid erg belangrijk.

• Voor zwemmen geldt dat de huid na een maand weer voldoende genezen is om in het water te kunnen. In en uit het water klimmen en met krukken lopen op een mogelijk natte ondergrond kunnen belangrijke hindernissen zijn. Rug- en borstcrawl zijn in principe geen probleem, maar de schoolslag zal over het algemeen onaangenaam zijn voor uw geopereerde heup. Over het algemeen zal normaal zwemmen na vier tot zes weken weer kunnen.

 

Wilt u de informatie ook bekijken in een animatiefilmpje? Klik dan hier.