Wat is eczeem?

Eczeem is een chronische ontstekingsziekte van de huid. Het heet ook wel atopische dermatitis, atopisch eczeem of constitutioneel eczeem. Het komt veel voor. In Nederland hebben ongeveer 20% van de kinderen last van eczeem. Het ene kind heeft er meer last van dan het andere kind. Soms zijn er periodes met weinig klachten. Soms zijn er periodes waarin het eczeem flink actief is. Over het algemeen blijven de klachten jaren bestaan en verdwijnen dan weer. Soms verdwijnt het helemaal.

Als uw kind eczeem heeft, staat jeuk vaak op de voorgrond. Andere verschijnselen zijn schilfering van de huid, zwelling, vochtblaasjes, kloofjes en littekens. Bij een lichte huid zijn de jeukende plekken rood. Bij een getinte of donkere huid zijn het donkere plekken.

Welke klachten ervaart uw kind? Dat hangt af van van de fase van het eczeem. De acute fase of de chronische fase. Eczeem is niet besmettelijk, niet te genezen, maar wel te behandelen.

Eczeem kan op iedere leeftijd van uw kind ontstaan. De eerste verschijnselen kunnen alworden gezienin de eerste levensmaanden van uw baby.

Onder het tweede levensjaar is het eczeem vooral aanwezig: 

• In het gezicht, op de hoofdhuid, op de ellebogen, knieën en het bovenlichaam.

Boven het tweede levensjaar is het eczeem vooral aanwezig: 

• In de ellebogen en de knieholten, op polsen en enkels. Soms in de hals en rond de ogen. 

Oorzaak, erfelijkheid en beïnvloedende factoren

De precieze oorzaak van eczeem is niet bekend. Er spelen verschillende factoren een rol. Genetische aanleg is hier een van. Heeft uzelf aanleg voor atopie (eczeem, hooikoorts en/of astma)? Dan heeft uw kind een grotere kans om ook last te krijgen van atopie. Dit wil niet zeggen dat uw kind dan ook altijd eczeem ontwikkelt. 

De conditie van uw kind heeft invloed op het eczeem. Is de conditie van uw kind niet optimaal? Is hij/zij gevoeliger voor infectie door bacteriën en virussen? Dan heeft dit heeft een negatieve invloed op het eczeem. 

Andere factoren die het eczeem van uw kind kunnen beïnvloeden, zijn: 

• Water en zeep. Zij drogen de huid uit. Dat komt omdat de huid bij kinderen met eczeem al droger is. Hierdoor verdampt er nog meer vocht uit de huid. 
• Spanningen en stress in positieve of negatieve zin. 
• Verschillende omgevingsfactoren. Bijvoorbeeld warm of koud weer. Of door kleding van wol of synthetisch materiaal. Hierdoor kan de jeuk erger worden. 

Behandeling

Bij eczeem is er een verminderde functie van de huidbarrière. De huid kan minder goed water vasthouden. Er worden minder vetten aangemaak. De huid droogt sneller uit en raakt geïrriteerd.

De behandeling van eczeem bestaat uit drie belangrijke onderdelen: 

1. De behandeling van de droge huid met een vettende zalf. 
2. Het voorkomen van een droge huid door de leefstijl van uw kind aan te passen. 
3. De behandeling van eczeem met dermato corticosteroïden/behandelzalven. 

Uw kind heeft vaak een droge huid. Door de huid goed te verzorgen, kunt u het eczeem rustiger houden. Basiszalven/vette zalven worden als eerste stap in de behandeling gebruikt. Ze zorgen ervoor dat de huid van uw kind niet droog is. Er zijn verschillende basiszalven. U kunt samen met uw kind verschillende zalven uitproberen. Het is belangrijk dat u deze blijft smeren. Ook als het eczeem niet actief is.

Voorkom dat de huid uitdroogt. Een droge huid is gevoeliger en geeft meer jeuk. Door deleefstijlvan uw kind aan te passen kunt u hierop invloed hebben.

Voorbeelden zijn:

• Minder douchen en baden, niet te warm en niet te lang.
• Gebruik geen zeep, shampoo of badschuim. U kunt wel een paar druppels olie in het badwater doen.
• Smeer de huid na het wassen direct in met een basiszalf/vette zalf. 
• Kies het liefst voor kleding van katoen. Door wol of synthetische kleding kan de huid geïrriteerd raken. Het eczeem wordt daardoor actiever.  

Behandelzalven/dermato corticosteroïden behandelen het eczeem/de ontstekingen van de huid. Bij zorgvuldig gebruik geeft een behandelzalf een goed resultaat. Het heeft geen of weinig bijwerkingen. Het vermindert de klachten, vooral de jeuk. Smeer de behandelzalf en de vette zalf niet meteen na elkaar. Zorg dat er minimaal 30 minuten tussen zit.

Er zijn behandelzalven in verschillende sterkten (klassen). Afhankelijk van de ernst en de klachten kiest de arts de sterkte. Bij onvoldoende resultaat kan de arts een sterkere behandelzalf kiezen. Stop nooit opeens met het gebruik van de behandelzalven. Maar bouw het bij voldoende verbetering langzaam af. Dit kan volgens een smeerschema. Bespreek het afbouwen van de behandelzalf met de arts of verpleegkundige.

Aanbevolen hoeveelheid behandelzalven 

U krijgt het advies over de hoeveelheid behandelzalf in vingertop eenheden. Wat is een vingertop eenheid? Een streep zalf over de lengte van het laatste vingerkootje van uw wijsvinger.

Lees in het schema hieronder hoeveel eenheden u op een lichaamsdeel kunt smeren. 

Bron: huidziekten.nl 

Afbouwen van de behandelzalven

Hieronder staat een voorbeeld van een afbouwschema voor de behandelzalf. Het is daarnaast belangrijk om elke dag de basiszalven te blijven gebruiken. Deze mag u niet afbouwen. Vlamt het eczeem tijdens het afbouwen weer op? Dan moet u weer een week terug in het schema.

Relatie eczeem en voedselallergie

Jonge kinderen met eczeem (kleiner dan twee jaar) hebben een grotere kans op een voedselallergie. Voeding kan via de beschadigde en ontstoken huid het lichaam in komen. De huid is de verkeerde plek om voor het eerst met voeding inaanrakingte komen. Dit kan een allergische reactie in gang zetten.

Dit kunnen we voorkomen door:

• Het eczeem goed te behandelen én
• vroeg voedingsmiddelen aan te bieden zoals pinda en kippenei.

Dit geldt ook voor jonge kinderen die om een andere reden een verhoogd risico lopen op een voedselallergie. Bijvoorbeeld broertjes en/of zusjes met voedselallergie. Ook voor hen is het advies om vroeg te starten met pinda en ei in de voeding. Met vroeg bedoelen we vóór de leeftijd van acht maanden. Soms liefst al tussen de vier en zes maanden. Dit kan door middel van een thuisintroductie schema. Of  via een open provocatie in het ziekenhuis. Uw kinderarts zal bespreken wat voor uw kind geschikt is.

Handige website:s

• Home - Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem (vmce.nl) 

• https://www.vmce.nl/zalf-smeerwijzer.html app Zalf Smeerwijzer 

• Smeer m. Behandelboekje. Begeleiding bij de behandeling van eczeem. Behandelboekje.indd :05:55 - PDF Gratis download (docplayer.nl) 

• Leef! met eczeem - Online zelfmanagementtraining (leefmeteczeem.nl) 

• https://huidhuis.nl/ 

• Mijn kind heeft eczeem | Thuisarts.nl  

• https://media.thuisarts.nl/smeerinstructie2606.mp4  

• https://media.thuisarts.nl/Constitutioneel Eczeem.mp4  

• Zoek een behandeling (patiëntenfolders) (nvdv.nl) 

• Atopisch eczeem (constitutioneel eczeem, dauwworm) (patientenfolder) (huidziekten.nl)  

• Microsoft Word - Introductieschema kippenei in zuigelingenvoeding.docx (allergiedietist-davo.nl) 

• Microsoft Word - Introductieschema pindakaas in zuigelingenvoeding.docx (allergiedietist-davo.nl) 

Ken jij onze kinderwebsite al?

Kijk op www.stjansdalkids.nl voor filmpjes, foto’s en tips. Zo ga je nog beter voorbereid naar je afspraak.