U bent behandeld voor een botbreuk. Vanwege uw leeftijd bent u ook onderzocht op botontkalking (osteoporose). In deze folder staat meer informatie over osteoporose, naast wat de specialisten al met u hebben besproken. Heeft u na het lezen van de folder nog vragen? Dan kunt u altijd contact opnemen met de medewerkers van de Fractuur- en osteoporosepolikliniek.

Wat is osteoporose?

Botten worden minder sterk als u ouder wordt. Dat gebeurt bij iedereen. Soms worden de botten zo zwak dat ze makkelijk breken. Dan heeft u botontkalking, ook wel osteoporose genoemd. Dit komt vaak voor bij mensen boven de 50 jaar. Botontkalking gebeurt langzaam over de jaren, en u merkt het meestal niet tot u een bot breekt. Rond uw 30e jaar zijn de botten het sterkst. Na uw 45e jaar wordt er meer bot afgebroken dan dat er wordt aangemaakt.

Bij het ouder worden, is het dus normaal dat er meer bot wordt afgebroken en de botten brozer worden. Als blijkt dat het afbreken van het bot te snel gaat, is er sprake van osteoporose. De gevolgen ervan zijn bijvoorbeeld botbreuken, rugpijn, kleiner en krommer worden, problemen met uw organen zoals ademhalingsproblemen en evenwichtsverlies. Hierdoor kunt u in het ziekenhuis belanden, moeilijker lopen of minder zelfstandig zijn.

Vooral vrouwen krijgen te maken met osteoporose. Tijdens de overgang maken vrouwen minder van het hormoon oestrogeen aan. Dit hormoon helpt normaal om botafbraak te vertragen. Als er minder oestrogeen is, neemt de botafbraak toe. Daarom hebben vrouwen tijdens en na de overgang een groter risico op osteoporose.

Risicofactoren

Risicofactoren voor osteoporose:

• Een botbreuk na uw vijftigste verjaardag
• Een heupbreuk of osteoporose bij een van uw ouders
• Te weinig bewegen
• Gebruik van bepaalde medicijnen (steroïden)
• Laag lichaamsgewicht
• Roken en alcohol drinken
• Te weinig vitamine D in uw bloed
• Slechte eetgewoonten (weinig calcium binnenkrijgen)

Daarnaast vergroten bepaalde ziektes de kans op osteoporose. Denk aan:

• Een tekort aan geslachtshormonen
• Reuma
• Anorexia
• Afwijkingen van de schildklier of bijschildklier
• COPD
• Diabetes
• Ontstekingsziekte van de darm
• Coeliakie

Behandeling van osteoporose

Osteoporose is goed te behandelen. De behandeling bestaat uit medicijnen en het volgen van een aantal leefregels. Hierdoor wordt de kans op nieuwe botbreuken kleiner.

Medicatie

Calcium en vitamine D
Als aanvulling op de andere medicijnen krijgt u meestal calcium- en vitamine D-supplementen. Deze mag u niet tegelijk innemen met het bisfosfonaat. Het is aan te raden om de supplementen 's avonds in te nemen, omdat calcium vooral 's nachts door de botten wordt opgenomen. Stop nooit met uw medicijnen zonder te overleggen met uw huisarts of de specialisten van de Fractuur- en Osteoporosepolikliniek.

Bisfosfonaten

Bisfosfonaten helpen botverlies tegen te gaan en maken botten sterker. Ze worden gebruikt om osteoporose te voorkomen en te behandelen. Deze medicijnen remmen de cellen die bot afbreken, waardoor het botverlies stopt. Het is belangrijk om deze medicijnen op de juiste tijden in te nemen en de instructies in de bijsluiter goed te volgen. Mogelijke bijwerkingen kunnen zijn: misselijkheid, buikpijn, diarree of irritatie van de slokdarm.

Overige medicatie

Soms is het nodig om andere medicijnen te gebruiken, bijvoorbeeld via een infuus of door injecties onder de huid. Dit zal uw arts met u bespreken.

Leefregels

Eet gezond en zorg voor voldoende inname van calcium

Calcium is heel belangrijk voor uw botten. Het wordt aangeraden om 1000 tot 1200 mg calcium per dag binnen te krijgen. Dit kunt u doen door vier porties zuivel per dag te nemen, zoals vla, melk, kwark of yoghurt (150 ml per portie). Kaas, groene bladgroenten, noten en volkorenbrood bevatten ook veel calcium. Er zijn ook producten met extra calcium, zoals melk, sojamelk, margarine en biscuits.

Ga regelmatig naar buiten

De belangrijkste bron van vitamine D is zonlicht. Het lichaam maakt vitamine D aan als uw huid zonlicht krijgt. Vitamine D helpt uw lichaam om calcium op te nemen. In Nederland is het genoeg om elke dag minstens 15 minuten buiten te zijn. Zorg er wel voor dat u niet verbrandt, want dat kan het risico op huidkanker verhogen. Vitamine D zit ook in (vette) vis zoals haring, paling en makreel, en in margarine, halvarine en boter.

Wees matig met alcohol, koffie en stop met roken
Te veel alcohol, zout, koffie, cola en roken kunnen de werking van calciumrijke voeding verminderen. Ook tabaksrook is slecht voor de botten.

Beweeg regelmatig

Lichaamsbeweging kan helpen om het verlies van botmassa te vertragen. Het is belangrijk om elke dag een halfuur te bewegen. Alle soorten beweging zijn nuttig, maar vooral wandelen, traplopen, tuinieren, springen, hardlopen en tennissen zijn heel effectief.

Beweging helpt ook om balans en coördinatie te verbeteren, zodat u minder snel valt. Als u problemen hebt met bewegen of als spierkracht of uithoudingsvermogen minder is, kan een fysiotherapeut u helpen. De fysiotherapeut kan samen met u kijken naar mogelijke klachten en hoe het risico op vallen te verkleinen.
 

Meer informatie?

Wilt u meer weten over leven met osteoporose? Voor onafhankelijke informatie verwijzen wij u naar de Osteoporose Vereniging.

Website: www.osteoporosestichting.nl
E-mail: info@osteoporosestichting.nl

Fractuur- en osteoporosekliniek ziekenhuis St Jansdal
Wethouder Jansenlaan 90
3844 DG Harderwijk
Telefoonnummer algemeen: 0341 - 46 39 11
 

Polikliniek chirurgie

Telefoonnummer: 0341 - 46 37 77

Polikliniek interne geneeskunde

Telefoonnummer: 0341 - 46 37 47