Er is een beenmergpunctie voor u afgesproken. In deze folder leest u informatie over dit onderzoek.

Beenmergonderzoek

Bij een beenmergonderzoek wordt beenmerg uit het bot gehaald. Beenmerg is een vettige, rode substantie. Het zit in het binnenste gedeelte van de botten.

Waar zit het beenmerg bij volwassenen? Het zit vooral in:

• het bekken
• het borstbeen
• de ribben
• de rugwervels

Het beenmerg is verantwoordelijk voor de aanmaak van bloed. Er zijn drie soorten bloedcellen:

• Rode bloedcellen. Zij zorgen voor zuurstoftransport.
• Witte bloedcellen. Zij zijn verantwoordelijk voor de afweer tegen ontsteking.
• Bloedplaatjes. Zij zijn verantwoordelijk voor de bloedstolling.

De beenmergpunctie gebeurt aan de achterkant van de heup (cristapunctie). Of in het borstbeen (sternumpunctie).

Waarom krijgt u een beenmergpunctie?

Dit onderzoek spoort sommige bloedziekten op. Of sluit sommige bloedziekten uit. De arts die u behandelt vertelt u waarom u dit onderzoek krijgt. Er zijn bijvoorbeeld te weinig of teveel bloedcellen. Of er kan iets mis zijn met het maken van het bloed. Daarnaast beginnen veel goedaardige en kwaadaardige bloedziekten in het beenmerg. Is er bij u een andere ziekte of afwijking ontdekt? Dan is het belangrijk om te weten of deze ook in het beenmerg voorkomt.

Het onderzoek

Hoe bereidt u zich voor:

• Doe uw broek of rok uit.
• Trek uw onderbroek net over de heupen naar beneden.
• Ga op uw zij op de onderzoeksbank liggen.
• Trek uw knieën op.

De persoon die het onderzoek uitvoert gaat achter u staan. De huid wordt gedesinfecteerd met roze gekleurde chloorhexidine. Daarna worden de huid en het botvlies plaatselijk verdoofd. Het bot zelf kan niet worden verdoofd. Als de verdoving werkt, start het onderzoek. Er wordt een klein sneetje gezet en met behulp van een naald wordt een gaatje in het bot geprikt. Het beenmerg wordt opgezogen. Het opzuigen van het beenmerg duurt een aantal seconden. Dit kan een doffe, felle pijn geven. De pijn kan uitstralen naar de benen. Is het nodig om een botbiopt te nemen? Dan wordt dezelfde naald al draaiend iets verder ingebracht en weer teruggetrokken. Zo blijft in de naald het botbiopt achter.

Na het onderzoek

• U krijgt een pleister op het wondje. Deze pleister moet vier tot vijf dagen blijven zitten.
• U mag weer douchen 24 uur na het onderzoek.
• Na ongeveer 30 minuten werkt de verdoving niet meer. De plek van het biopt kan beurs aanvoelen. U kunt hiervoor één of twee pillen paracetamol innemen.
• Na het onderzoek mag u zelf autorijden. Heeft u tijdens het onderzoek een roesje gekregen? Dan mag u niet zelf autorijden.

Hoe lang duurt het onderzoek?

De afname van het beenmerg duurt ongeveer 10-15 minuten. De tijd dat u opgenomen bent, is langer. Dat komt door de zorg voor en na het onderzoek.

Krijgt u tijdens het onderzoek een roesje? Dan blijft u op de dagbehandeling tot u goed wakker bent. Meestal duurt dit ongeveer één uur en daarna mag u naar huis.

Voorbereiding op het onderzoek

Met sedatie

Krijgt u een roesje tijdens het onderzoek? Dan krijgt u vooraf een afspraak met een anesthesiemedewerker. Hij/zij geeft informatie en uitleg over het roesje (de sedatie).

Nuchterbeleid (niet eten en drinken)

• De avond voor het onderzoek mag u tot 00.00 uur gewoon eten en drinken.
• Tussen 00.00 uur en 06.00 uur mag u alleen heldere dranken drinken: water, koffie en thee zonder melk, aanmaaklimonade en (niet-troebele) appelsap. U mag ook nog op een (klein) snoepje zuigen of kauwgom kauwen (niet doorslikken).
• Na 06.00 uur tot na het onderzoek mag u niets meer eten, drinken, roken of ergens op kauwen.

De opnametijd is tussen 7.30 en 8.00 uur. U kunt zich melden bij de afdeling Dagopname in Harderwijk.

Soms moet u  voor het onderzoek stoppen met sommige medicijnen. Bijvoorbeeld bloedverdunners. De arts die u behandelt zal dit met u bespreken.

Zonder sedatie

Het beenmergonderzoek gebeurt op de poliklinische operatiekamer (POK). Het is een dagbehandeling. Krijgt u het onderzoek zonder roesje (sedatie)? Dan hoeft u niet nuchter te zijn.

Wie doet het onderzoek?

Een internist-hematoloog, arts-klinisch chemicus of een verpleegkundig specialist doet de beenmergpunctie. Een laboratoriummedewerker is erbij. Hij/zij neemt het materiaal aan en controleert het.

Resultaten

Het materiaal wordt onder de microscoop beoordeeld in het laboratorium van het St Jansdal ziekenhuis, maar ook met andere technieken in laboratoria in Utrecht en/of Zwolle.

De uitslag van het onderzoek hoort u van de arts die u behandelt. U krijgt hiervoor een afspraak.

Tot slot

Kunt u niet komen? Laat het ons zo snel mogelijk weten. Dan maken we een nieuwe afspraak voor u. Bel hiervoor de polikliniek interne geneeskunde. We zijn via de telefoon bereikbaar op elke werkdag. U kunt bellen van 8.30 – 16.30 uur op telefoonnummer: (0341) 46 38 89.

Vragen 

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Stel deze dan gerust aan uw (verpleegkundig) specialist.