Borstreconstructie

Een borstreconstructie wordt vooral toegepast bij vrouwen met borstkanker. Na een borstamputatie van één of beide borsten, kan borstreconstructie de kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren. Borstreconstructie is mogelijk direct na de borstamputatie of op een later tijdstip. Een uitgestelde borstreconstructie vindt meestal plaats zes tot twaalf maanden na de borstamputatie. Het operatiegebied is dan namelijk voldoende hersteld. Een plastisch chirurg maakt onderdeel uit van het mammateam en zal met u de mogelijkheden voor een borstreconstructie bespreken en het daarvoor beste tijdstip. Uw persoonlijke situatie en wensen spelen hierin een belangrijke rol. Heeft u na het lezen van de informatie op deze website nog vragen over borstreconstructie, neem dan gerust contact op met het Mammacentrum, via tel. 0341 - 46 39 81.

Uitleg borstreconstructie

Een borstreconstructie is bij vrijwel iedere vrouw mogelijk. Een slechte kwaliteit van de huid, bijvoorbeeld door bestraling, staat dankzij de moderne technieken een goed resultaat niet meer in de weg. Voorheen kwam een borstkankerpatiënt pas voor een borstreconstructie in aanmerking na genezing. Dat was meestal vijf jaar na een borstamputatie. Tegenwoordig is bekend dat een borstreconstructie niets veranderd aan het verloop van de ziekte, maar dat het wel de kwaliteit van leven aanzienlijk verbetert.

Een reëel verwachtingspatroon is belangrijk bij de overweging voor een borstreconstructie. Het is namelijk zowel lichamelijk als geestelijk een zware ingreep, waarvoor vaak meerdere operaties nodig zijn. Soms is het ook nodig de natuurlijke borst te verkleinen of te verstevigen om beide borsten zoveel mogelijk op elkaar te laten lijken. Een gereconstrueerde borst zal in vorm, grootte en gevoel altijd verschillen van een natuurlijke borst. Toch zijn vrouwen die een borstreconstructie ondergingen over het algemeen zeer tevreden met het eindresultaat. Ze durven weer meer aan en voelen zich daardoor psychisch sterker.

Voorbereiding op de operatie

Gebruikt u geneesmiddelen? Meldt u dit dan bij uw eerste bezoek aan de plastisch chirurg. Bepaalde medicijnen (zoals aspirine en ascal) mag u een aantal dagen voor de borstreconstructie niet meer innemen. Daarnaast is het belangrijk minstens zes weken voor de operatie te stoppen met roken. Nicotine vernauwt de bloedvaten, waardoor de kans op problemen bij de wondgenezing toenemen. Voor operaties waarbij weefsel verplaatst wordt, is stoppen met roken zelfs een voorwaarde. Als u te zwaar bent, zal de plastisch chirurg u hoogstwaarschijnlijk adviseren om eerst af te vallen.

De operatie

Een borstreconstructie kan zes tot twaalf maanden na een borstamputatie worden uitgevoerd of na beëindiging van eventuele bestraling en/of chemotherapie. Dit noemen wij een uitgestelde borstreconstructie. Het is ook mogelijk om al tijdens de borstamputatie de borst(en) te laten reconstrueren. Wij spreken dan van een directe borstreconstructie. Omdat niet iedere methode geschikt is voor elke patiënt, bespreekt de plastisch chirurg dit vooraf met u.

Een directe borstreconstructie heeft de volgende voordelen:

• De huid hoeft niet opgerekt te worden
• Er zijn minder operaties nodig
• Het scheelt vaak een extra litteken

In het geval van een verhoogd risico op erfelijke borstkanker of wanneer de borstkanker reeds is geconstateerd, kan een huidsparende borstamputatie worden uitgevoerd. Bij deze ingreep verwijdert de arts de volledige borstklier. Een groot deel van de huid van de borst wordt op deze manier bewaard. De borst kan worden gevuld met een prothese of met eigen weefsel van bijvoorbeeld de buik of rug.

Soorten borstreconstructies

Prothesen

Bij sommige borstreconstructies worden prothesen ingebracht. Borstprothesen bestaan uit een soepel siliconen omhulsel, gevuld met een siliconengel. Deze siliconen implantaten zijn er in verschillende maten. De laatste jaren zijn er in media regelmatig bezorgde geluiden te horen over de gevolgen van het hebben van implantaten. Zo zijn er vrouwen die ernstige gezondheidsklachten toeschrijven aan siliconen borstimplantaten. Diverse internationale, wetenschappelijke onderzoeken hebben tot nu toe echter geen verband kunnen aantonen tussen die klachten en siliconen borstimplantaten. De plastisch chirurg kiest voor het implanteren van een prothese wanneer de grote borstspier nog intact is en als er voldoende soepele en gave huid aanwezig is. Bij deze operatie maakt de plastisch chirurg gebruik van het litteken van de amputatie. De ingreep duurt ongeveer één uur en de ziekenhuisopname één tot twee dagen. Wanneer de huid is bestraald, adviseert de plastisch chirurg een andere techniek.

Om een weloverwogen besluit te nemen over het wel of niet gebruiken van siliconen borstimplantaten is door de Nederlandse Vereniging van Plastische Chirurgie een chirurgische bijsluiter opgesteld om u de nodige informatie te geven.

Weefselexpansie

Is er niet genoeg huid aanwezig na de borstamputatie, maar is deze huid wel van goede kwaliteit? Dan kan een prothese worden gebruikt om de huid op te rekken. Dit proces noemen we weefselexpansie. Deze methode is alleen mogelijk als de grote borstspier nog intact is.

De prothese voor weefselexpansie, ook wel expander genoemd, is vergelijkbaar met een lege ballon. Via het litteken van de borstamputatie brengt de plastisch chirurg deze ballon onder de grote borstspier in. De ingreep neemt ongeveer één uur in beslag. U verblijft één tot vijf dagen in het ziekenhuis.

Vanaf twee weken na de operatie wordt de expander in etappes geleidelijk bijgevuld met een fysiologisch zoutoplossing. Dit doen wij op de polikliniek, met een injectienaald. Het bijvullen duurt ongeveer twee minuten. U komt hiervoor een aantal keren bij ons langs, tot de gewenste cupmaat is bereikt. Dit is na vier tot acht weken het geval. Na een rustperiode van drie tot zes maanden volgt een tweede operatie waarbij de expander wordt vervangen door een definitieve prothese.

Gebruik van een spier en de huid van de rug

Heeft u door de borstamputatie geen borstspier meer? Of is er te weinig huid van goede kwaliteit? Ook dan is het mogelijk om een nieuwe borst samen te stellen. Deze wordt gemaakt van huid van de rug en de daaronder gelegen spier. Bij deze reconstructie brengt de plastisch chirurg ook een prothese in. De operatie duurt gemiddeld twee tot drie uur. U verblijft ongeveer drie tot vijf dagen in het ziekenhuis. Door het verwijderen van de rughuid en de spier ontstaat een litteken, maar deze valt over het algemeen netjes onder de band van uw bh of badpak.

Gebruik van het vet en de huid van de buik

Bij de aanwezigheid van te weinig kwalitatief goede huid kan een nieuwe borst worden gemaakt van de huid en het vetweefsel van de buik. Dit is overigens alleen mogelijk als er op die plek een huid -en vetoverschot bestaat. De plastisch chirurg reconstrueert op deze manier een borst zonder de toevoeging van een prothese. Een nadeel is het achterblijven van een groot litteken op de buik. Deze microchirurgische operatie neemt tussen de vier tot tien uur in beslag. U verblijft tussen de vijf tot zeven dagen in het ziekenhuis.

Tepelreconstructie

Behalve borstreconstructie is ook reconstructie van de tepel mogelijk. Meestal gebeurt dit ongeveer drie maanden na de borstreconstructie. De tepel kan worden gemaakt van een deel van de andere tepel of van plaatselijk aanwezige huid. De tepel en tepelhof worden hierna getatoeëerd. Een tepelreconstructie kan goed plaatsvinden onder plaatselijke verdoving. Als de gezonde borst aangepast wordt aan de nieuwe borst, wordt een tepelreconstructie meestal met deze operatie gecombineerd. 

Enkele dagen na een borstreconstructie worden de eventuele drains verwijderd. Dit zijn dunne slangetjes in het wondgebied die het wondvocht afvoeren. Het is raadzaam om kleding met een voorsluiting te dragen zodat de operatiewond gemakkelijk kan worden verzorgd.

Bij ontslag uit het ziekenhuis hoort u wanneer u een controle-afspraak heeft bij de plastisch chirurg. Eventuele hechtingen worden op het spreekuur verwijderd.

De eerste twee tot zes weken na de operatie is het belangrijk om het rustig aan te doen. De plastisch chirurg vertelt u precies wat wel en niet mogelijk is. Het kan verstandig zijn om voor de eerste periode thuishulp te regelen. Met een eventuele tweede operatie wordt altijd gewacht tot u weer voldoende bent aangesterkt.

Risico en complicaties

Een borstreconstructie heeft dezelfde risico’s als elke andere operatie. Er bestaat kans op een nabloeding of er kan een infectie optreden. Andere complicaties bij een borstreconstructie zijn:

• Rond een ingebrachte prothese vormt zich soms een bindweefselkapsel, waardoor de borst hard en pijnlijk aanvoelt. Een harde en pijnlijke borst is te behandelen met behulp van capsulotomie. Bij deze methode wordt het kapsel tijdens een operatie ingesneden zodat er meer ruimte voor de prothese ontstaat.
• De bloedcirculatie in de wondranden of het verplaatste weefsel kan onvoldoende zijn met mogelijk weefselversterf tot gevolg.

De opnameduur wisselt sterk, net als de kans op complicaties. Dit is niet alleen verschillend per ingreep maar ook per patiënte, waarbij factoren zoals roken, overgewicht en leeftijd een rol spelen. 

Vergoeding borstreconstructie

Een borstreconstructie wordt niet gezien als een verfraaiende ingreep, maar als een behandeling die de gevolgen van een borstamputatie zo goed mogelijk herstelt. De meeste zorgverzekeraars vergoeden daarom deze ingreep. Vooraf dient een borstreconstructie altijd wel getoetst te worden bij uw zorgverzekeraar. Deze aanvraag wordt verzorgd door een medewerker van het mammateam.